Wat gebeurt er met je hypotheek na een scheiding?

Dat jullie hebben besloten te gaan scheiden, is al verdrietig genoeg. Dan komt er ook nog eens veel kijken bij hypotheek en scheiden. Een scheiding heeft altijd financiële gevolgen, of je nou getrouwd of ongetrouwd samenwoont. Zeker voor de hypotheek als jullie samen een koopwoning hebben. Belangrijk dus om precies te weten wat jullie opties zijn, om afspraken te maken over de toekomst en om te kijken hoe jullie alles financieel goed kunnen regelen.

Na de scheiding heb je twee opties voor je hypotheek:

  1. Een van jullie beide koopt de partner uit:
    1. Jij blijft in de koopwoning wonen; je partner zoekt een andere woning.
    2. Je partner blijft in de koopwoning wonen; jij vertrekt.
  2. Jullie verkopen de woning en gaan allebei elders wonen.

Wat er met de hypotheek gebeurt, is afhankelijk van jullie keuze daarin.

Ook telt mee welke eigendomsverdeling jullie hebben afgesproken. Als jullie samen een koopwoning hebben, dan zijn jullie meestal allebei voor 50% eigenaar van de woning. Dit 50% eigenaarschap van de woning geldt:

  • …als je in gemeenschap van goederen getrouwd bent vóór 2018; of
  • …als je (voor of na 2018) een geregistreerd partnerschap bent aangegaan met je ex-partner zonder voorwaarden; of
  • …als je na 2018 in beperkte gemeenschap van goederen bent getrouwd en daarbij hebt afgesproken dat de woning gemeenschappelijk bezit is; of
  • …als jullie woning al vóór jullie huwelijk in beperkte gemeenschap van goederen gemeenschappelijk bezit was.

Bij een huwelijk onder huwelijkse voorwaarden, een geregistreerd partnerschap met partnervoorwaarden of als jullie samenwonen, kan het zijn dat jullie een andere eigendomsverdeling hebben afgesproken. Wat die verdeling precies is, vind je terug in de koopakte, in de schuldbekentenis of het samenlevingscontract.

Als één van beide partners in de woning blijft wonen, zal diegene de partner moeten uitkopen. Verkopen jullie de woning? Dan moeten jullie de overwaarde of de restschuld van de woning verdelen. In beide gevallen moeten er afspraken worden gemaakt en vastgelegd. Daar helpt een financieel adviseur van Van Bruggen je graag bij, eventueel samen met Scheidingsexpert Nederland.

Optie 1: partner uitkopen

Blijft een van jullie in het koophuis wonen? Dan kun jij of kan je partner na de scheiding de volledige hypotheek overnemen door de ex-partner uit te kopen. Daarmee komt de hypotheek na de scheiding op één naam te staan. Dat heeft wel wat voeten in de aarde. Belangrijk is vooral hoeveel jullie woning waard is en hoeveel de hypotheekschuld bedraagt. Is er bijvoorbeeld sprake van overwaarde of van een restschuld?

Hoeveel is de woning waard?

Voor het uitkopen van de partner moet je weten wat de taxatiewaarde (en dus de eventuele overwaarde of restschuld) van de woning is. Je kunt een onafhankelijke taxateur de waarde van de woning laten bepalen. Dan weet je zeker dat de taxatie juist en onpartijdig is.

Wat gebeurt er met overwaarde op het huis na scheiding?

Als jullie overwaarde op het huis hebben, dan hebben jullie in principe allebei recht op 50% van de overwaarde. Concreet houdt overwaarde na een scheiding in dat jij de helft van de overwaarde aan je partner moet betalen als jij in de woning blijft wonen en dus kiest voor je partner uitkopen. Je hebt dan dus een hogere hypotheek (of meer spaargeld) nodig om financieel gezien in het huis te kunnen blijven wonen.

Is er sprake van restschuld, dus is de hypotheek hoger dan wat er aan hypotheek op het huis openstaat? Dan moet de vertrekkende partner juist de ander een bedrag betalen om het huis op naam van de achterblijvende partner te kunnen zetten.

Goed om te weten: Door een partner uit te kopen, komt de hypotheek volledig op de naam van de achterblijvende persoon te staan. Dit houdt in dat je partner geen hoofdelijke aansprakelijkheid meer heeft. Dit moet je altijd bij de notaris of via de geldverstrekker in een officiële akte laten vastleggen.

Hypotheek overnemen na scheiding?

De volgende belangrijke vraag is of het voor jou (of je partner) financieel haalbaar is om in de woning te blijven. Om je partner uit te kopen, moeten jullie de eventueel openstaande hypotheek na scheiding op 1 naam zetten. Soms is hiervoor extra hypotheek nodig om bijvoorbeeld de overwaarde aan de vertrekkende partner te betalen.

Het kan lastig zijn om in je eentje de hypotheek over te nemen na een scheiding. Je moet immers de lasten die jullie eerst samen betaalden nu alleen op je nemen. Bovendien moet je met enkel jouw inkomen aan de inkomenstoets voldoen.

Let op: het betalen van alimentatie aan je partner drukt ook op je inkomen. Het bedrag dat je aan alimentatie betaalt, wordt in mindering gebracht op het toetsinkomen waar je geldverstrekker voor de hypotheek naar kijkt. Ontvang je juist alimentatie van je partner? Dan mag je dat bij je inkomen optellen, maar alleen voor de periode dat je alimentatie ontvangt. Dit kan een beperking voor je hypotheekmogelijkheden zijn als je de hypotheek na scheiding op 1 naam wilt zetten.

Een adviseur van Van Bruggen kan voor je toetsen of jij voldoende verdient om de hypotheek over te nemen na de scheiding. Maak een eerste afspraak om te ontdekken wat jouw mogelijkheden zijn.

De hypotheek na scheiding op 1 naam zetten

Bij je partner uitkopen moet de hypotheek officieel op jouw naam gezet worden. Daarmee wordt een van jullie beide ontslagen van de hoofdelijke aansprakelijkheid, wat inhoudt dat diegene niet meer verantwoordelijk is voor de hypotheek.

Je kunt pas een nieuwe hypotheek in je eentje aanvragen als jij en je partner het echtscheidingsconvenant hebben getekend en als de scheiding officieel is uitgesproken door de rechtbank en bij de gemeente is ingeschreven. Bovendien moet je een akte van verdeling laten opstellen. Daarmee laten jullie officieel de hypotheek na scheiding op 1 naam zetten.

Extra optie: de vertrekkende partner blijft eigenaar

Het is trouwens mogelijk dat jij of je ex nog twee jaar na het vertrek uit de woning officieel eigenaar van de woning blijft. Jullie kunnen bijvoorbeeld afspreken dat de partner met het hoogste inkomen alle rente betaalt gedurende die periode of dat jullie allebei de helft van de rente betalen.

In dat geval mag de betalende partner de gemaakte rentekosten aftrekken bij de belasting als alimentatie. De partner die de rente ontvangt, moet de alimentatie opgeven als ontvangen alimentatie. De Belastingdienst heeft hier op haar website meer informatie over staan.

Interessante mogelijkheid: hypotheek oversluiten bij scheiding

Blijf je wonen in jullie gezamenlijke woning? Dan kan het interessant zijn om de lopende hypotheek over te sluiten bij de scheiding. Nu je je toch al in je hypotheek aan het verdiepen bent en dingen moet regelen, is dit soms een interessante extra optie. Door je hypotheek over te sluiten na een scheiding kun je de hypotheek opnieuw volledig op jouw wensen afstemmen qua voorwaarden.

Onze hypotheekadviseurs geven je graag advies over waar jij goed aan doet: wel of niet je hypotheek oversluiten?

Optie 2: de woning verkopen

Willen jullie allebei elders gaan wonen of is het financieel niet haalbaar dat één van beide partners de volledige hypotheek overneemt? Dan zullen jullie waarschijnlijk de woning verkopen.

Wil je zonder officiële taxatie de woningwaarde schatten? Dan kun je hiervoor kijken naar de WOZ-waarde of op Funda zoeken naar de verkoopprijs van vergelijkbare huizen in de omgeving.

Waarschijnlijk zal er voor de woning sprake zijn van overwaarde of van een restschuld:

  • Overwaarde: de taxatiewaarde van de woning is hoger dan de openstaande hypotheekschuld.
  • Restschuld: de openstaande hypotheekschuld is groter dan wat de woning waard is.

Laten we ervan uitgaan dat jullie allebei voor de helft eigenaar zijn van de woning. Als de woning met overwaarde wordt verkocht, hebben jullie in dat geval allebei recht op 50% van de overwaarde. Als je aanspraak wilt blijven maken op hypotheekrenteaftrek over je gehele hypotheek, ben je vanuit de bijleenregeling verplicht de overwaarde te gebruiken om je volgende hypotheek te verlagen. Als je niet binnen drie jaar een nieuwe woning koopt, dan vervalt die verplichting. Sowieso moet je er rekening mee houden dat je al een aantal jaar hypotheekrenteaftrek hebt genoten.

Wordt de woning met een restschuld verkocht, dan moeten jullie allebei 50% van de restschuld betalen. Dit kun je bijvoorbeeld doen met je spaargeld, door een lening af te sluiten of door een regeling te treffen met de geldverstrekker. Als je een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie (NHG) hebt, dan kan NHG mogelijk (een deel van de) restschuld kwijtschelden. Of wellicht kan NHG de hypotheek aanpassen, zodat een van jullie toch in de woning kan blijven wonen.

Bij een restschuld is het extra belangrijk om op tijd financieel advies in te schakelen. Dan weet je zeker dat je de juiste stap zet om voor een eventuele regeling in aanmerking te komen.

Ergens anders gaan wonen

Let erop dat je pas zelfstandig een koopovereenkomst mag sluiten voor een nieuwe koopwoning als jullie het echtscheidingsconvenant getekend hebben en als de echtscheiding officieel is uitgesproken door de rechtbank en bij de gemeente staat ingeschreven. 

Let op: jullie zijn beide hoofdelijk aansprakelijk voor de volledige hypotheek totdat de woning is verkocht en de hypotheek is afgelost. Dit betekent dat de geldverstrekker bij jou en je partner geld kan opeisen, ook als jij al een tijdje elders woont.

Wat kan een financieel adviseur voor jou betekenen?

Financieel advies bij een scheiding is heel belangrijk. Ook omdat er veel fiscale aspecten bij komen kijken. Welke hypotheekvorm is bijvoorbeeld mogelijk, met het oog op de hypotheekrenteaftrek? Ook moet je misschien dingen regelen om nog een tijdje gezamenlijk een woning te kunnen hebben, totdat die verkocht wordt. Als een van beide de woning heeft verlaten, dan heeft dat fiscale gevolgen voor zowel degene die de woning verlaat als voor degene die in de woning blijft wonen. Het is belangrijk om je daar goed over te laten adviseren.

Wij werken samen met Scheidingsexpert Nederland, dé organisatie die gespecialiseerd is in het begeleiden van scheidingen. Wij nemen de financiële kant onder de loep, terwijl Scheidingsexpert Nederland ondersteunt bij praktische zaken, constructief overleg en het vastleggen van de afspraken. Ook ga je met de Scheidingsexpert in gesprek over jullie eventuele kinderen. De Scheidingsexpert kan helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan en bij het vaststellen van de kinderalimentatie.

Lees meer over de samenwerking

Daarbij doorloopt een van onze ervaren financieel adviseurs samen met jou de volgende stappen:

  • Oriënteer je op de mogelijkheden. Oftewel: plan een kennismaking bij ons op kantoor (of online). Dan vertelt een van onze adviseurs je hoe wij je, eventueel samen met Scheidingsexpert Nederland, tijdens dit proces kunnen begeleiden.
  • Maak samen afspraken. Blijft een van jullie in het huis wonen of verkopen jullie de woning? Wat willen jullie daarbij eventueel financieel regelen? Kan de vertrekkende partner bijvoorbeeld nog een tijdje (een deel van) de rentelasten betalen?
  • Onderzoek de opties voor een hypotheek. Daarna ga je met jouw financieel adviseur van Van Bruggen in gesprek over je mogelijkheden voor een hypotheek. Wij verdiepen ons volledig in jouw situatie en wensen. Ook kennen we de extra mogelijkheden die veel hypotheekaanbieders bieden bij een scheiding. Mogelijk is er daardoor meer mogelijk qua hypotheek dan je denkt.
  • Maak de scheiding officieel. Het is belangrijk om de afspraken die je met je ex-partner maakt, samen vast te leggen in een convenant. Hier ga je met Scheidingsexpert Nederland of met je eigen adviseur of mediator voor zitten. Verder tekenen jullie allebei het echtscheidingsconvenant, maakt de rechtbank de scheiding officieel en schrijven jullie de scheiding in bij de gemeente.
  • Regel de hypotheek. Nu gaat de financieel adviseur alles voor je in gang zetten rondom de hypotheek – altijd op basis van deskundig hypotheekadvies. Denk aan het vergelijken van hypotheekaanbieders en het opvragen van een renteaanbod. De adviseur adviseert je over de mogelijkheden en over de keuzes die je moet maken. Zo zal hij of zij ook kijken of het voor jou verstandiger is om een nieuwe hypotheek af te sluiten, je bestaande hypotheek mee te nemen of je hypotheek over te sluiten.
  • Na de scheiding. Ook na de scheiding valt er vaak nog veel te regelen. Denk bijvoorbeeld aan het passeren bij de notaris of het invullen van de aangifte inkomstenbelasting. Ook hiervoor kun je bij onze financieel adviseurs en bij je scheidingsexpert terecht.

Benieuwd hoe we jou (en je ex-partner) kunnen helpen? Plan gerust een vrijblijvende kennismaking met een van onze adviseurs.

Hypotheek en scheiden, waar moet je op letten?

Bij een scheiding is het heel belangrijk om niets over het hoofd te zien. Er zijn nogal wat vragen waarover je moet nadenken. Niet altijd even leuk, wel nodig. Denk ook zeker na over eventuele scenario’s in de toekomst. Wat zijn de gevolgen van de gemaakte afspraken als je gaat samenwonen met een nieuwe partner? Of als je toch de huidige woning verkoopt? En welke financieel risico’s loop je als je ex komt te overlijden? Ook dat zijn vragen waar een financieel adviseur van Van Bruggen uitgebreid met jou naar kan kijken.

Hypotheekrenteaftrek na scheiding

Belasting en scheiden is nog een onderwerp waarvan het belangrijk is er goed in te duiken. Ook daar helpen onze adviseurs je graag bij. Of lees je zelf alvast in via onze belastingtips bij scheiden.

Denk bijvoorbeeld aan de hypotheekrenteaftrek. Waarschijnlijk ontvingen jij en je partner hypotheekrenteaftrek over de rente die jullie betaalden. Nu is het alleen zo dat de renteaftrek na de scheiding er iets anders uit kan zien, omdat de fiscale regels zijn veranderd. Op dit moment geldt het volgende:

  • Je mag maximaal 30 jaar de hypotheekrente aftrekken. Of je nu in de huidige woning blijft wonen of een nieuwe woning koopt, de jaren waarin je al hebt geprofiteerd van hypotheekrenteaftrek worden in mindering gebracht op het aantal jaar dat je nog recht hebt op renteaftrek.
  • Bij een nieuw af te sluiten hypotheek geldt dat je de rente alleen mag aftrekken als je een annuïteitenhypotheek of een lineaire hypotheek afsluit.
  • Wel kun je eventueel je bestaande aflossingsvrije hypotheek of spaarhypotheek voortzetten en kun je deze wellicht aanvullen met een lineaire of annuïteitenhypotheek. Zo kun je ook over het nieuwe hypotheekdeel profiteren van de renteaftrek.
  • Als een van jullie beiden (een deel van) de rente blijft betalen voor de andere partner, dan mag diegene de rentekosten bij de belastingaangifte aangeven als betaalde alimentatie. De andere partner moet de door de vertrokken partner betaalde rente opgeven als ontvangen alimentatie. De betalende partner mag deze rente nog maximaal twee jaar aftrekken, ook als diegene niet meer in de woning woont.

Echtscheidingsconvenant hypotheek

De afspraken tussen jou en je ex-partner leggen jullie vast in een echtscheidingsconvenant. Vaak doet een mediator, notaris of advocaat dit voor jullie. In deze overeenkomst staan alle gemaakte afspraken over de scheiding zwart op wit. Het gaat dan bijvoorbeeld over afspraken rondom jullie kinderen en afspraken over wie in de woning blijft wonen en hoe jullie je pensioen verdelen. Ook leg je in het echtscheidingsconvenant afspraken over jullie hypotheek vast. Bijvoorbeeld wat jullie doen met de renteaftrek als de vertrekkende partner voorlopig eigenaar van het huis blijft.

Let op: een echtscheidingsconvenant is nodig voor je hypotheek. Je moet dit convenant aanleveren bij de hypotheekaanbieder om een hypotheek te kunnen aanvragen. De hypotheekaanbieder kan hier namelijk informatie uit halen over bijvoorbeeld de alimentatie die je ontvangt of moet betalen en over de pensioenverdeling. Dit kan invloed hebben op je maximale hypotheek.

Scheiden en pensioen

Een scheiding heeft ook gevolgen voor je pensioen. Als je 57 jaar of ouder bent, dan zal de geldverstrekker (deels) naar je pensioeninkomen kijken om jouw hypotheekmogelijkheden te bepalen. Dit kan ongunstig uitpakken, omdat je pensioeninkomen vaak lager uitvalt dan wat je op dit moment (in loondienst of uit je onderneming) verdient.

Ook goed om te beseffen: bij een echtscheiding kan sprake zijn van pensioenverevening. Dit houdt in dat je soms een deel van je pensioen moet afstaan aan je partner of – andersom – dat je recht hebt op een deel van het pensioen van je partner. Als jullie getrouwd waren, een geregistreerd partnerschap hadden of als partner bij elkaar aangemeld stonden bij het pensioenfonds, dan is wettelijk geregeld dat jullie het tijdens de huwelijkse periode opgebouwde pensioen moeten delen. Dit geldt natuurlijk niet als jullie hierover bij de huwelijkse voorwaarden afwijkende afspraken hebben gemaakt. Je mag hier ook nu nog afwijkende afspraken over maken. Daar kan de Scheidingsexpert jullie over adviseren.

Andere pensioenonderwerpen om je in te verdiepen, zijn bijvoorbeeld of je eerder kunt stoppen met werken en hoe het zit met zzp-pensioen. Lees er op onze pagina over pensioenadvies meer over.

Financiële zaken

Hoe zit het met jullie gezamenlijke vermogen? Dat bestaat niet alleen uit de eventuele overwaarde op jullie woning, maar ook uit bijvoorbeeld spaargeld of andere bezittingen van jullie samen. Ook over de verdeling daarvan zullen jullie afspraken moeten maken.

Verzekeringen

Dan zijn er ook nog eventuele verzekeringen. Voor jullie gezamenlijke woning hadden jullie waarschijnlijk ook gezamenlijke verzekeringen. Zodra jullie uit elkaar gaan, moeten jullie ieder afzonderlijk eigen verzekeringen afsluiten. Hiervoor zal je diverse verzekeringen opnieuw moeten afsluiten (zoals een inboedelverzekering) of wellicht kun je bepaalde verzekeringen wijzigen (bijvoorbeeld de autoverzekering als je geen auto meer hebt).

Maak hier altijd goede afspraken over samen en zorg ervoor dat je het slim aanpakt. Een adviseur van Van Bruggen kan je daarbij helpen.

Plan een eerste kennismaking

Zoals je hebt kunnen lezen, is er veel om over na te denken en bij stil te staan bij een scheiding. Maar gelukkig hoef je dat alles niet in je eentje te doen. Wij staan je graag bij om ervoor te zorgen dat alles goed geregeld is en dat jullie ieder voor zich een goede toekomst tegemoet kunnen gaan.

Een eerste kennismaking met een van onze adviseurs is altijd gratis en verplicht je tot niets. Maak gerust een eerste afspraak – online of op kantoor. Dan helpen we je graag verder.

Veelgestelde vragen over hypotheek en scheiden

Kan ik de hypotheek overnemen na de scheiding?

Hiervoor zal je je partner moeten uitkopen, bijvoorbeeld door een extra hypotheek te nemen of door je spaargeld in te zetten. De geldverstrekker zal voor het beoordelen van je hypotheekaanvraag kijken naar jouw toetsinkomen, inclusief eventueel de alimentatie die je ontvangt (voor de duur dat je alimentatie ontvangt). Betaal je alimentatie aan je ex-partner? Dan wordt het bedrag aan alimentatie juist in mindering gebracht op je toetsinkomen. Een financieel adviseur van Van Bruggen kan voor je uitzoeken of de hypotheek overnemen voor jou financieel mogelijk is.

Hoe zit het met de hypotheekrenteaftrek na de scheiding?

Er zijn een aantal zaken waarmee je rekening moet houden rondom de hypotheekrenteaftrek na een scheiding. Onder het kopje ‘Hypotheekrenteaftrek na scheiding’ op deze pagina kun je hier meer over lezen.

Wat gebeurt er met mijn pensioen na de scheiding?

Daarover kun je meer lezen op onze pagina over scheiden en pensioen.

Wat gebeurt er met de overwaarde of restschuld na een scheiding?

Ervan uitgaande dat jullie allebei voor de helft eigenaar zijn van de woning, hebben jullie ook allebei voor de helft recht op een eventuele overwaarde. Bij een restschuld moeten jullie allebei de helft van de restschuld betalen bij de verkoop van het huis.
Blijft een van de partners in het huis wonen, dan moet de achterblijvende partner de helft van de overwaarde aan de vertrekkende partner betalen. Bij een restschuld geldt het tegenovergestelde: de achterblijvende partner moet de helft van de restschuld betalen aan de vertrekkende partner om de partner uit te kopen.

Wat gebeurt er met je hypotheek als je uit elkaar gaat?

Dit is afhankelijk van de afspraken die jij en je ex-partner maken. Blijft een van jullie in de woning wonen? Dan zal de ene partner de andere partner moeten uitkopen of kunnen jullie afspreken dat de vertrekkende partner nog een tijdje de hypotheek op zijn of haar naam laat staan en (een deel van) de hypotheekrente betaalt.