Het kabinet heeft gister de belastingvrije schenking voor de aankoop van een woning (ook wel de jubelton genoemd) per 1 januari 2023 verlaagd van € 106.671,- naar € 27.231,-. Vanaf 1 januari 2024 wordt hij helemaal afgeschaft. Vanuit de Tweede Kamer was het verzoek om de afschaffing al in te laten gaan vanaf 1-1-2023. Systeemtechnisch ging dit echter niet lukken om de hoge schenking voor de eigen woning zo snel af te schaffen. Maar hetzelfde effect zal bereikt worden door de vrijstelling van de eigen woning te verlagen naar het bedrag van de reguliere, eenmalig hogere vrijstelling die geldt voor een schenking van € 27.231,- (bedrag 2022) van ouders aan een kind.
Het nadeel van het bekendmaken van het besluit is dat dit aanleiding zal zijn voor sommige ouders en hun kind om deze grote hoge vrijstelling van maximaal € 106.671,- naar voren te halen. De huidige enorm overspannen woningmarkt kan dat eigenlijk niet gebruiken. Aan de andere kant zal dit effect zich in 2023 voordoen. Op termijn leidt de afschaffing van de jubelton tot eerlijkere kansen op de woningmarkt, al zijn er nog altijd escapes voor ouders die hun kind willen steunen.
Dat de hoge schenkingsvrijstelling ten behoeve van de eigen woning wordt afgeschaft, betekent niet dat ouders geen grote schenking meer aan hun kind mogen geven. Het enige is dat het kind dan schenkingsbelasting moet betalen. Willen ouders nog steeds dat hun kind een bedrag van € 106.671,- ter beschikking krijgt om een woning te kopen, dan moeten ze € 115.498,- schenken. Het verschil van € 8.827,- moet het kind dan aan schenkbelasting betalen. De schenkbelasting van ouder aan kind bedraagt tot een bedrag van € 130.000,- 10%, maar de grote vrijstelling van € 27.231,- blijft wel bestaan, zodat de schenkbelasting in dit voorbeeld lager uitvalt dan 10% van het geschonken bedrag.
Een ander alternatief dat ouders hebben, is om een familiehypotheek te verstrekken aan het kind, waarbij de jaarlijkse rente en aflossing wordt terug geschonken. Een familiehypotheek wordt vaak naast een hypotheek bij een reguliere geldverstrekker afgesloten. Laten we als uitgangspunt nemen een familiehypotheek van € 106.671,-. Stel er wordt een rente afgesproken van 2,0% en als hypotheekvorm wordt gekozen voor een annuïteitenhypotheek. De maandelijkse lasten bedragen dan ruim € 394,- per maand.
Het kind moet dit bedrag ook daadwerkelijk per maand betalen, maar de ouders kunnen in een schenkovereenkomst vastleggen dat zij eenzelfde bedrag per maand schenken. Op jaarbasis schenken ze dan rond de € 4.730,- en dat valt binnen de jaarlijkse schenkvrijstelling van € 5.677,- die geldt bij een schenking van ouders aan een kind.
Het kind heeft per saldo dus geen extra woonlasten voor deze familiehypotheek en mag zelfs de betaalde hypotheekrente ook nog eens aftrekken voor de inkomstenbelasting. Dit levert in jaar 1 een belastingteruggave op van € 780,- op jaarbasis.
De vraag is dus of met de afschaffing van de jubelton daadwerkelijk de kansen van starters met en zonder ouders die vermogend zijn en bereid zijn om te investeren in hun kind, gelijk worden getrokken.
