Het is niet verplicht om een testament te laten opstellen. Zonder testament wordt jouw nalatenschap volgens de wettelijke regels verdeeld. Maar als je zaken anders wilt regelen of zeker wilt weten dat het helemaal goed zit, dan is een testament wel nodig. Je kunt hierin allerlei zaken over de verdeling van je bezittingen juridisch goed vastleggen. Lees hieronder wanneer een testament nodig is en wat je daar precies over moet weten. Onze financieel adviseurs leggen het je graag uit.
Wanneer heb je een testament nodig en wanneer niet?
Ook zonder testament wordt je nalatenschap verdeeld. Je hebt dan alleen zelf geen invloed op hoe dit gebeurt. Dit wordt dan bepaald door de wet en soms moeten je nabestaanden hier ook zelf nog beslissingen over nemen (waarbij helaas niet iedereen het altijd eens is).
Laat je een testament opstellen, dan heb je veel meer zelf in de hand wat er na je dood met jouw nalatenschap gebeurt. Dat kan handig zijn als je specifieke afspraken wilt maken of dingen anders wilt regelen dan hoe het in de wet staat. Zo is een testament nodig of op z’n minst handig in de volgende situaties.
Eigendom van woning vastleggen
Wonen jij en je partner ongehuwd samen? Dan is er vanuit de wet niets geregeld als jij of je partner komt te overlijden. Dat kan tot vervelende situaties leiden. Als je samen eigenaar bent van de woning, krijg je na het overlijden van je partner te maken met wettelijke erfgenamen van je partner. Zij zijn de nieuwe mede-eigenaar van de woning en je moet hen mogelijk uitkopen als je hier wilt blijven wonen. Wil je dit anders regelen? Dan is een testament nodig om daarin al jullie afspraken over het eigendom van de woning goed vast te leggen.
Bevoegdheden erfgenaam beperken
Verder is het soms prettig om de bevoegdheden van een bepaalde erfgenaam te beperken, bijvoorbeeld tot een bepaalde leeftijd. Dit kan onder meer handig zijn totdat je kinderen meerderjarig zijn. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat zij pas bij een bepaald vermogen kunnen als ze 18 zijn.
Ook als één van je kinderen bijvoorbeeld verslaafd is of als er iets anders speelt, kun je vastleggen dat diegene alleen onder bepaalde voorwaarden toegang krijgt tot het geld.
Uitsluitings- of privéclausule
Is een erfgenaam getrouwd? Dan komt wat diegene erft in principe in de gemeenschap van goederen terecht (tenminste, als diegene in gemeenschap van goederen is getrouwd). Bij een overlijden of echtscheiding moet dan alles tussen beide verdeeld worden. Soms is dat niet wenselijk voor een deel van de erfenis, bijvoorbeeld als je geen goed contact hebt met de partner van je kind. Je kunt er dan voor kiezen om de aangetrouwde echtgeno(o)t(e) uit te sluiten van het te ontvangen erfdeel. Daarover maak je afspraken in een uitsluitingsclausule of privéclausule.
Bedrijfsopvolging vastleggen
Verder kun je in een testament opnemen aan wie je de aandelen van een bedrijf wilt toewijzen na je dood.
Voogdijbenoeming
Als je kinderen hebt, kan een testament ook handig zijn om vast te leggen wie de voogdij over de kinderen krijgt als jij overlijdt of als jij en je partner overlijden. In zo’n geval kan er veel onduidelijkheid (en mogelijk onenigheid) hierover ontstaan bij de familie. Dan is het handig als je hiervoor zelf iets op papier zet. Breng uiteraard de voogd(en) hiervan wel op de hoogte en overleg ook of zij hiertoe bereid zijn.
Wijziging van erfdelen of erfgenamen
Met een testament kun je aangeven dat personen een ander deel van jouw nalatenschap ontvangen dan waar diegene volgens de wet recht op heeft. Dit kan meer of juist minder zijn dan wat volgens de wet zo zou zijn. Daarnaast kun je ervoor kiezen om personen te onterven.
Tip: Verder kan het opstellen van een testament handig zijn om erfbelasting te besparen. Door bepaalde vermogensbestanddelen in een testament wel of juist niet aan iemand toe te wijzen, kun je soms erfbelasting besparen voor je nabestaanden. Zij houden dan een hoger bedrag aan de erfenis over.
Heb ik een testament nodig?
Of jij een testament nodig hebt, is dus afhankelijk van wat jouw wensen zijn. Wil je dingen goed laten regelen en daarbij zelf inspraak hebben in wat er met je nalatenschap gebeurt, dan is een testament inderdaad nodig. Ook als je iets wilt regelen voor je partner of voor je kinderen als jij er niet meer bent, is een testament nodig. Zonder testament zijn je erfgenamen afhankelijk van wat de wet hierover zegt of moeten zij soms onderling beslissingen nemen.
Of jij een testament nodig hebt, hangt volledig af van je persoonlijke situatie en van je wensen. We verwijzen je voor de vraag ‘Heb ik een testament nodig?’ dan ook graag naar een notaris.
Is een testament nodig?
Samenvattend kunnen we zeggen dat een testament nodig is in de volgende situaties:
- …als je ongehuwd samenwoont in een koophuis en wilt regelen dat je partner de volledige eigenaar wordt van de woning na jouw overlijden.
- … als je gehuwd bent en afspraken wilt maken over de verdeling van je koophuis of andere spullen.
- …als je nabestaanden pas vanaf een bepaalde leeftijd (bijvoorbeeld als zij volwassen zijn) of alleen in bepaalde situaties toegang wilt geven tot een deel van de erfenis.
- …als je bepaalde mensen wilt uitsluiten van (een deel van) de erfenis of zelfs volledig wilt onterven.
- …als je de aandelen van een bedrijf wilt toewijzen aan een specifieke erfgenaam.
- …als je kinderen hebt en wilt vastleggen wie de voogdij over hen krijgt mocht jij komen te overlijden.
- …als je het fiscaal gunstig wilt regelen zodat de erfgenamen niet meer belasting betalen dan nodig is.
Welk testament heb ik nodig?
Een standaard testament is bedoeld voor nadat jij bent overleden. Hierin maak je afspraken over wat er gebeurt met je bezittingen nadat jij overlijdt. Dit testament is nodig in de hierboven geschreven situaties en is over het algemeen handig om te hebben. Je voorkomt daarmee dat de wet of je erfgenamen zelf moeten bepalen hoe je bezittingen verdeeld worden.
Daarnaast bestaat er een levenstestament (ook wel ‘testament bij leven’). Met een levenstestament kun je in een situatie waarin je niet langer in staat bent om zelfstandig (financiële) beslissingen te nemen, bepalen wie er namens jou gemachtigd is om te handelen. Daarbij kun je denken aan situaties waarin je dat zelf niet meer kunt door lichamelijke of geestelijke beperkingen (zoals dementie, een comateuze toestand, etc.). Leg je dit niet vast in het testament, dan bepaalt een kantonrechter wat wenselijk is, zonder dat jouw specifieke wensen hiervoor duidelijk zijn. Daarom kan een levenstestament handig zijn om bij voorbaat te hebben.
Let op: het is belangrijk dat jouw testament en levenstestament op elkaar aansluiten. Zorg er dus voor dat deze in overeenstemming zijn met elkaar.
Ook als je getrouwd bent, is een levenstestament het overwegen waard. Bij belangrijke zaken kunnen jullie vaak wel elkaars handtekening vervangen. Maar als het gaat over belangrijke zaken als de eigen woning (het eigendom daarvan en de hypotheek) is dat soms lastiger. Dan biedt een levenstestament uitkomst als er toch iets gebeurt.
Financieel advies?
Om ervoor te zorgen dat jouw financiën en die van je partner of nabestaanden ook in de toekomst goed geregeld zijn, kan een financiële planning heel handig zijn. Laat een onafhankelijk financieel adviseur je hierover advies geven. Die denkt graag mee waar jij goed aan doet en wat jouw aandachtspunten zijn, ook qua testament.
Meer weten hierover? Maak een afspraak met een financieel adviseur van Van Bruggen bij jou in de buurt. Die geeft passend advies over jouw financiële situatie.