Een gezamenlijke vakantie is regelmatig een laatste stuiptrekking in een relatie. Je trekt tijdens een vakantie vaak dag en nacht met je partner op. Als er toch al irritaties waren dan kunnen die, samen met de stress die gepaard gaat met een vakantie, soms tot het einde van een relatie leiden. Samen met de maand maart gaan de meeste mensen uit elkaar in de maand augustus.  

Naast de irritaties in de zomervakantie blijkt voor stellen met kinderen, die al langer aanhikken tegen het einde van de relatie, augustus een goede maand te zijn om hun kinderen nog voor het begin van het nieuwe schooljaar te vertellen dat ze uit elkaar gaan.  

Samenwonend of getrouwd, wel of geen kinderen 

Uit elkaar gaan is nooit leuk en gaat gepaard met veel emoties. Helaas moet je ook nog allerlei zaken regelen.  

Als er een kind of kinderen in het spel zijn, dan is het belangrijk om goede afspraken te maken. Bij wie gaat het kind(-eren) wonen of wordt er voor co-ouderschap gekozen, de omgangsregeling, wat over vakanties, wie betaalt welke kosten, hoe zit het met kinderalimentatie enzovoort. Een scheidingsexpert kan helpen om afspraken goed vast te leggen.  

Ook juridisch en financieel moet er veel geregeld worden, waarbij er andere zaken kunnen spelen, afhankelijk van of je getrouwd, geregistreerd partner of samenwonend bent. Denk bijvoorbeeld aan zaken als alimentatie, pensioenverdeling, verdeling van de spullen en dan is er uiteraard de woning.  

Verkoop of uitkoop? 

Ben je samen eigenaar van de woning dan zijn dit bij een scheiding de twee belangrijkste opties: 

  1. Verkoop van de woning

    Als jij of je voormalig partner niet de woning alleen kan of wil betalen, dan dient de woning verkocht te worden. Is er sprake van overwaarde in de woning, dat wil zeggen de woning levert meer op dan de hypotheek, dan krijg je elk de helft van deze overwaarde. Je moet dan rekening houden met de bijleenregeling. Koop je binnen drie jaar een nieuwe woning dan moet je deze overwaarde gebruiken om de hypotheek op de nieuwe woning te verlagen, anders is over dit deel de hypotheekrente niet aftrekbaar. 

  2. De ene partner blijft in de woning wonen en koopt de andere partner, die de woning verlaat, uit

    Verdeling van de overwaarde
    Als de woning 50/50 eigendom is heeft ieder recht op de helft van de overwaarde. Als er een andere eigendomsverhouding is (bijvoorbeeld 60/40), dan geldt die verhouding.

    Uitkoopsom berekenen
    Degene die in het huis blijft, betaalt de ander zijn/haar aandeel in de overwaarde uit. Daarnaast moet de bank akkoord geven dat de blijvende eigenaar de hypotheek alleen kan dragen.

    Als geen van beiden de ander kan uitkopen (bijvoorbeeld omdat de hypotheekverstrekker geen akkoord geeft of omdat de overwaarde te hoog is), dan is verkoop van de woning meestal de praktische oplossing.

    De overwaarde wordt na aflossing van de hypotheek verdeeld volgens de eigendomsverhouding (vaak 50/50, tenzij anders vastgelegd in een samenlevingscontract, huwelijkse voorwaarden of testament).

Voorbeeldsituatie

Stel jij en je partner gaan uit elkaar. Jullie hebben samen een huis. In dit voorbeeld zie je wat er financieel bij komt kijken als jij in de woning wilt blijven wonen.

Situatie:

  • Aankoopprijs woning destijds: € 300.000,-
  • Gezamenlijk inkomen toen:   € 37.500,-  per persoon. Hypotheek destijds: 300.000,-
  • Huidige inkomens € 48.000,- per persoon
  • Huidige woningwaarde: € 500.000,-
  • Restschuld hypotheek nu: € 280.000 (stel er is € 20.000,- afgelost)
  • Eigenaarssituatie: 50/50

Stap 1: Overwaarde berekenen
Woningwaarde – openstaande hypotheek = overwaarde
€ 500.000,- – € 280.000,- = € 220.000,-

Bij 50/50 eigendomsverdeling krijgt ieder de helft van de overwaarde:

  • Jij: € 110.000,-
  • Ex-partner: € 110.000,-

Stap 2: Mogelijkheid tot uitkoop
Als jij je ex-partner wilt uitkopen. Dan moet je:

  1. Je ex-partner uitkopen: € 110.000,- overwaarde
  2. De volledige hypotheek van € 280.000,- op jouw naam zetten

Je totale financieringsbehoefte is € 390.000,- exclusief kosten van notaris, taxateur en adviseur

De bank moet erop vertrouwen dat jij dat hypotheekbedrag alleen kunt dragen. Ook moeten zij akkoord gaan met het verwijderen van je ex-partner uit de hypotheek.

Conclusie
Is je inkomen niet toereikend voor € 390.000,- (hypotheek en uitkoopsom). Dan is verkoop van je woning vaak de meest realistische oplossing. De opbrengst wordt dan onderling gedeeld.

Vertrekkende partner is in het nadeel

Voor degene die in de woning blijft wonen, kijkt de geldverstrekker dus of de maandlasten betaalbaar zijn. Er gelden alleen soepelere regels dan iemand die een hypotheek voor een nieuwe woning afsluit. Dat betekent dat een vertrekkende partner in het nadeel is. Als die een andere woning gaat kopen, gelden deze ruimere regels niet. Daardoor krijgt de vertrekkende partner meestal een lagere hypotheek dan de partner in de woning blijft, ook al is het inkomen gelijk.

Een vertrekkende partner heeft sowieso al een grote uitdaging. Vind in de huidige krappe woningmarkt maar eens een geschikte, betaalbare huur- of koopwoning. Dankzij de overwaarde heb je wel veel eigen geld dat je in kunt zetten voor de aankoop van een volgende woning. Dat is vaak een groot voordeel tegenover veel starters.

Veel woningeigenaren zetten de afgelopen jaren de rente lang vast tegen een hele lage rente van tussen de 1% en 2%. Bij veel geldverstrekkers kun je als vertrekkende partner niet de helft van de hypotheek tegen die lage rente meeverhuizen. Je kunt wel met je partner afspreken dat die een vergoeding aan jou betaalt, omdat hij nog enkele jaren van die lage rente profiteert.

Kortom, financieel advies is belangrijk, vanwege de belastingregels. Je wilt bijvoorbeeld weten of de hypotheekrente nog aftrekbaar blijft. En welke hypotheekvorm en looptijd blijft dan nog mogelijk? Ook moet je opnieuw naar de notaris. Niet alleen voor de hypotheek maar ook voor de aanpassing van de eigendom van de woning.  

Fiscale zaken 

Als je uit elkaar gaat, dan kost het tijd om een aantal zaken te regelen. Daardoor blijven jullie vaak nog een tijdje samen in de woning wonen. In sommige gevallen verlaat één van beide al de woning. Dit heeft dan fiscale gevolgen voor zowel degene die de woning verlaat, als degene die in de woning blijft wonen. Laat je hier goed over informeren en adviseren.