Het kabinet heeft het Regeerprogramma gepresenteerd. Het nieuwe kabinet zet op het gebied van wonen grotendeels de weg voort die het vorige kabinet al was ingeslagen. Het doel blijft om de komende jaren 100.000 nieuwe woningen per jaar te realiseren om zo het woningtekort van inmiddels meer dan 400.000 woningen in te lopen. Net als het vorige kabinet wil ook dit kabinet dat bereiken door bindende afspraken te maken met provincies, gemeenten, woningcorporaties, bouwers en investeerders. Eind 2024 vindt een Woontop met deze partijen plaats.

Dit zijn een paar maatregelen van het huidige kabinet, waar het vorige kabinet ook al grotendeels op inzette:

• Processen en procedures versnellen, onder andere door regels te versoepelen en overbodige regelgeving te schrappen.
• De bouw van betaalbare woningen stimuleren: twee derde van de te bouwen woningen moet betaalbaar zijn voor lage- en middeninkomens en tenminste 30% moet sociale huur zijn.
• Meer woningen voor ouderen en specifieke groepen, zoals studenten, kleinere huishoudens en dak- en thuislozen. Tot en met 2030 moeten 290.000 ‘zorggeschikte’ woningen voor ouderen gebouwd worden.
• Beter gebruik van bestaande gebouwen door een extra woonlaag op een woning toe te staan, kantoorgebouwen te veranderen in woningen, woningen te splitsen, het mogelijk te maken dat een familie in een woning woont, woning delen te stimuleren en permanente bewoning van een recreatiewoning toe te laten.
• “Een straatje” erbij bouwen per wijk, dorp of stad, naast grootschalige woningbouw.
• De hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait ongemoeid laten.

Nieuwe maatregelen

Ten opzichte van het vorige kabinet wil dit kabinet enkele nieuwe maatregelen doorvoeren. Er moet een verbod komen op de voorrang voor statushouders bij sociale huurwoningen, in ieder geval als de voorrang alleen op grond van het feit is dat zij statushouder zijn.

Dit kabinet wil ook inzetten op betaalbare bouwgrond. Door extra belasting te heffen op de waardestijging van grond, kunnen zij de publieke investeringen voor de ontwikkeling van een gebied bekostigen. Denk aan de aanleg van wegen, riolering en elektriciteit. Verder onderzoekt het kabinet of er een belasting kan komen voor bouwgrond die braak ligt. Dat geeft een extra stimulans om die grond te bebouwen.

Een van de huidige problemen is de capaciteit in het vergunningentraject bij gemeenten. Het kabinet wil helpen om de capaciteit en expertise bij gemeenten te vergroten.

Door allerlei maatregelen van het vorige kabinet is de middenhuur een stuk minder interessant geworden voor beleggers. Het nieuwe kabinet wil investeringen in de huursector stimuleren, onder andere door de overdrachtsbelasting voor beleggers op woningen te verlagen van 10,4% naar 8%.

Samenvatting

Als we de bovenstaande maatregelen samenvatten, dan zijn er 3 doelen om het mogelijk te maken meer woningen te creëren:

1. Meer passende en betaalbare nieuwbouwwoningen bouwen.
2. De bestaande woningvoorraad én bestaande gebouwen beter benutten en de leefbaarheid daarvan verbeteren.
3. Minder belemmeringen vanuit regelgeving, waardoor zaken sneller te realiseren zijn.

Gaat het werken?

De maatregelen die het kabinet doorvoert, zijn over het algemeen nuttige maatregelen om het woningtekort terug te dringen. Het vorige kabinet heeft laten zien dat de maatregelen ook zeker impact hebben. Maar bij tegenwind blijkt het ook moeilijk om de grote ambitie van 100.000 nieuwe woningen per jaar te realiseren. In de praktijk moet blijken in hoeverre bijvoorbeeld de stikstofproblematiek de bouw van woningen gaat blokkeren. Aanpassing van regelgeving klinkt goed, maar kost ook tijd om te realiseren.

Wij van Van Bruggen hebben al meermaals gewezen op het belang om de woningvoorraad goed te laten aansluiten bij de demografie. Het kabinet zet hierin zeker stappen door een duidelijke doelstelling voor woningbouw voor ouderen te hebben.

Wij vragen ons wel af of aansturen op twee derde betaalbare woningen een goede zet is. Steeds meer ouderen willen zolang mogelijk thuis wonen en dan ook steeds vaker in een koopwoning. Dan is het wel belangrijk dat er voldoende koopwoningen beschikbaar zijn die voldoen aan hun eisen. Dat hoeven niet allemaal goedkope woningen te zijn.

Er zijn veel ouderen die voldoende te besteden hebben, maar moeite hebben om een geschikte woning te vinden. De afgelopen decennia waren we behoorlijk gericht op ééngezinswoningen. Juist door voldoende woningen in verschillende prijscategorieën te bouwen voor de groep ouderen, bevorder je de doorstroming op de woningmarkt. Daar profiteren uiteindelijk ook starters met een laag of midden inkomen van mee.

/actueel/blogs/2024/september/regeerprogramma