In de verkiezingsstrijd gaat het tot op heden regelmatig over het thema wonen en dan vooral over bouwen. Om de noodzaak daarvoor te onderstrepen, is het mantra van eigenlijk alle partijen ‘bouwen, bouwen, bouwen’. In tegenstelling tot eerdere verkiezingen is de hypotheekrenteaftrek geen belangrijk onderwerp en wordt dit onderwerp soms alleen even kort aangestipt. Eigenlijk best gek als je bedenkt dat dit voor veel kiezers, zeker met een eigen woning, best een belangrijk onderwerp is. Uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis geeft ruim 50% van de kiezers aan geen snellere afbouw van de hypotheekrenteaftrek te willen en is slechts 28% voor (onder kiezers met een koopwoning is dat 20%).
Het gebrek aan concrete plannen ten aanzien van de hypotheekrenteaftrek in de verkiezingsprogramma’s van VVD en CDA baart zorgen. Zeker omdat er een grote kans is dat beide partijen in het volgende kabinet zullen zitten. VVD en CDA zijn min of meer tevreden met de huidige regeling en tonen geen interesse om hier iets aan te veranderen. Maar een hard standpunt innemen dat de hypotheekrenteaftrek daadwerkelijk niet verder wordt afgebouwd dan nu al gebeurd (het maximale hypotheekrenteaftrek percentage wordt stapsgewijs verlaagd naar 37,1% in 2023), staat niet in de programma’s.
Dat vergroot de kans dat VVD en CDA dit als een uitruil weg kunnen geven aan de formatietafel, zonder echt hun beloftes te breken (omdat die er niet echt zijn). En dat dit onderwerp aan de onderhandelingstafel aan bod komt, is groot.
Een groot aantal andere politieke partijen die potentieel kandidaat zijn om mee te gaan regeren heeft namelijk wel duidelijke plannen in hun verkiezingsprogramma staan om de hypotheekrenteaftrek verder te beperken.
Hieronder zetten we de plannen van de belangrijkste potentiële kandidaten om mee te gaan regeren op een rij.
D’66
D’66 wil de hypotheekrenteaftrek volledig afbouwen. Ter compensatie wil D’66 de tarieven inkomstenbelasting verlagen. Ook vervallen de eisen waaraan hypotheken moeten voldoen om voor renteaftrek in aanmerking te komen, zoals de maximum duur van 30 jaar en volledige aflossing.
ChristenUnie
Aftrekposten als de hypotheekrenteaftrek worden als het aan de ChristenUnie ligt in 10 jaar tijd geleidelijk afgeschaft. De ChristenUnie vraagt daarmee van rijke Nederlanders een hogere bijdrage. De eigen woning verhuist van box 1 naar box 3, waarbij de vermogensvrijstelling stevig omhooggaat naar € 250.000,- voor een alleenstaande en
€ 375.000,- voor een stel. Huishoudens met een gemiddelde woningwaarde en een doorsnee hoeveelheid spaargeld hoeven geen belasting over hun huis en spaargeld te betalen. Hierdoor hoeven negen op de tien woningbezitters geen belasting te betalen in box 3. Met de opbrengst wordt de inkomstenbelasting voor iedereen verlaagd. Ook wordt de aflossingseis minder streng.
GroenLinks
GroenLinks wil de hypotheekrenteaftrek versneld afbouwen en zorgen dat middeninkomens daar niet onevenredig door worden geraakt. De bestaande belasting op het eigen huis, het eigenwoningforfait, bouwt GroenLinks in gelijke mate met de hypotheekrenteaftrek af. Een periodieke erfpachtbetaling wordt niet meer aftrekbaar.
SP
Voor hypotheken tot € 350.000,- blijft alles bij hetzelfde. Daarboven wil SP de renteaftrek beperken.
PvdA
PvdA wil de hypotheekrenteaftrek langzaam afbouwen en tegelijkertijd het eigenwoningforfait verlagen. Het wordt weer mogelijk om tot 50 procent van de hypotheek af te lossen om te voorkomen dat er veel geld vast gaat zitten in het eigen huis. De betalingstermijn voor hypotheken verlengd PvdA van 30 naar 40 jaar.
De kiezer moet in het stemhokje weten hoe hard VVD en CDA zich gaan maken voor behoud van de huidige hypotheekrenteaftrek. Hopelijk worden hier nog duidelijke vragen gesteld in het verkiezingsdebat van 15 maart bij EenVandaag of 16 maart tijdens ‘Nederland Kiest: Het Debat’, beiden op NPO1. Zodat de kiezer dat op 17 maart bij de keuze nog mee kan nemen in de afwegingen.
De kiezer en de woonconsument hebben het recht om mee te beslissen over dit onderwerp. Een woonconsument neemt bij de aankoop van een woning een belangrijke financiële beslissing, die de woonlasten voor vele jaren bepaalt. Veel partijen roepen dat woonconsumenten bij de verdere afbouw van de hypotheekrenteaftrek gecompenseerd worden door bijvoorbeeld lagere tarieven voor de inkomstenbelasting en/of een afbouw van het eigenwoningforfait. Maar omdat die eerste geldt voor alle Nederlanders en het eigenwoningforfait een veel lagere omvang heeft dan de hypotheekrente, zullen veel woonconsumenten behoorlijke gevolgen ondervinden van een afbouw van de hypotheekrenteaftrek.
Bovendien zullen ook de verschillen tussen woonconsumenten onderling groter worden. Heb je nog een hoge hypotheekrente en staat die nog een behoorlijke tijd vast, dan wordt je relatief meer geraakt. Maar ook veel starters hebben de afgelopen jaren maximaal moeten lenen om überhaupt een koopwoning aan te kunnen schaffen. De hypotheekrenteaftrek was daarbij een belangrijke component van de betaalbaarheid van de hypotheeklasten.
Het is dan ook te hopen dat er bij een eventueel besluit over verdere afbouw van de hypotheekrenteaftrek, een uitgebreide overweging en goede doorrekening plaatsvindt voordat dit in een regeerakkoord gefrommeld wordt.
Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste (rente)nieuws.
