De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) maken zich zorgen over huishoudens met een aflossingsvrije hypotheek en de betaalbaarheid op de lange termijn. Geldverstrekkers moeten hun klanten benaderen om te bekijken of ze later niet in de problemen komen. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) is daarom vorig jaar de campagne Aflossingsblij gestart en zal die de komende maand nog eens intensiveren. Uit onderzoek van de Consumentbond onder bijna 6.000 panelleden blijkt dat de meeste huishoudens zich geen zorgen maken. Slechts 1% voorziet een probleem.
Heb je (deels) een aflossingsvrije hypotheek dan is het sowieso verstandig om met je financieel adviseur de betaalbaarheid op de lange termijn eens te bekijken. Die kan naar je persoonlijke situatie kijken. Hoe is het bijvoorbeeld gesteld met je pensioeninkomen? Hoe lang heb je nog aftrek van de hypotheekrente en wat gebeurt er daarna met je hypotheeklasten? Wat doen je hypotheeklasten als je, bijvoorbeeld vanuit een (bank-)spaarhypotheek, wel een (groot) deel van je hypotheek aflost? Is de hypotheek ook nog betaalbaar als je partner komt te overlijden? Wat zijn je toekomstplannen, wil je bijvoorbeeld kleiner en goedkoper gaan wonen als de kinderen de deur uit zijn?
We zetten vijf misverstanden rond de aflossingsvrije hypotheek op een rij.
De term aflossingsvrij houdt in dat je gedurende de looptijd van de hypotheek, vaak 30 jaar, niet maandelijks hoeft af te lossen. Maar aan het einde van het hypotheekcontract moet je ook een aflossingsvrije hypotheek aflossen.
Aan het einde van het hypotheekcontract moet je dus in beginsel de hypotheek aflossen. Heb je daarvoor het geld en wil je de woning niet verkopen dan kun je meestal bij je huidige geldverstrekker of een nieuwe geldverstrekker een nieuwe hypotheek afsluiten. Je inkomen moet dan wel voldoende zijn. Houd er rekening mee dat je pensioeninkomen een behoorlijk stuk lager kan liggen dan je huidige inkomen. Tip: het kan soms handig zijn om minimaal 10 jaar voor je pensioendatum je hypotheek open te breken en voor een nieuwe periode van 30 jaar af te sluiten. Geldverstrekkers rekenen dan namelijk met je huidige inkomen. Bekijk uiteraard ook goed of je hypotheeklasten ook met je pensioeninkomen betaalbaar zijn en los indien nodig tot je pensioen extra af.
Let op: bij de meeste geldverstrekkers kun je nu gewoon een aflossingsvrije hypotheek verlengen. Meestal tot maximaal 50% van de waarde van de woning. Maar het is lastig om het beleid van geldverstrekkers en de overheid in de toekomst te voorspellen. Dan gelden er misschien wel strengere regels. Nog een reden om misschien de hypotheek nu voor een nieuwe periode van 30 jaar vast te leggen.
Als je ook in de toekomst in je woning wilt blijven wonen dan biedt overwaarde daar onvoldoende garantie voor. Overwaarde gaat over vermogen dat vastzit in de stenen, terwijl je de hypotheeklasten elke maand moet opbrengen. Een voorbeeld: als je als alleenstaande een woning hebt met een waarde van € 500.000 en een hypotheek van € 200.000 en de rente op dat moment op 5% staat, dan zijn de hypotheeklasten met alleen een AOW inkomen niet te betalen. Een makkelijke oplossing is natuurlijk de woning verkopen. Wil je dat niet dan is een opeethypotheek wellicht een oplossing. Maar dat is slechts bij een beperkt aantal geldverstrekkers mogelijk en hiervoor gelden wel allerlei voorwaarden.
Als je sommige geluiden vanuit de DNB of in de media leest, dan zou je bijna denken dat je nooit een aflossingsvrije hypotheek zou moeten afsluiten. Maar op zich is er niets mis met een aflossingsvrije hypotheek, zolang die maar nu en in de toekomst betaalbaar is. Vergelijk het maar eens met een huurder, die moet in de toekomst ook gewoon huur betalen. Als woningeigenaar is het niet erg om voor een deel een aflossingsvrije hypotheek te hebben. Veelal zal de hypotheeklast nog altijd lager zijn dan de huur van een vergelijkbare huurwoning. Zelfs bij een hogere hypotheekrente en als de hypotheekrente niet meer aftrekbaar is.
Waarom nemen mensen een aflossingsvrije hypotheek? Omdat die op dit moment de laagste hypotheeklasten biedt. Je betaalt alleen rente en geen aflossing. Op de langere termijn is een aflossingsvrije hypotheek natuurlijk duurder dan andere hypotheekvormen waarbij je wel aflost. Want bij de andere hypotheekvormen ben je, veelal na 30 jaar, van je hypotheekschuld en hypotheeklasten af. Bij een aflossingsvrije hypotheek betaal je dan nog steeds rente en je hypotheekschuld is nog steeds even groot.
Aflossen op een aflossingsvrije hypotheek kan dan ook verstandig zijn. Helemaal bij de huidige lage rentestand. Zorg er wel voor dat je voldoende spaarbuffer overhoudt en realiseer je dat het vaak lastig is en kosten met zich meebrengt, om geld weer op te nemen.
