In 2019 bereikten een aantal trends, die vaak al langer geleden in gang zijn gezet, steeds meer volwassenheid. We zetten de opvallendste zaken op een rij.
1. Verrassende hypotheekrentedaling
2. Rentemiddeling bij minder geldverstrekkers mogelijk
3. Meer aflossingsblij en aflossingsvrij
4. Steeds meer mogelijkheden voor flexwerkers, zzp’ers en ondernemers
5. Steeds vaker automatische daling renteopslag dankzij aflossing
6. Verdere digitale ontsluiting
7. 25 jaar NHG
Eind 2018 was de verwachting onder de meeste experts en consumenten dat de hypotheekrente in 2019 zou stijgen. De ECB had de opkoop van obligaties eind 2018 beëindigd en het ging economisch steeds beter. Maar president Trump gooide roet in het eten door de handelsoorlog tussen de VS en China te intensiveren en de Britten treuzelden met de Brexit. De wereldeconomie stagneerde en vertrekkend president van de ECB, Mario Draghi, besloot om nog allerlei stimulerende maatregelen door te voeren, die een drukkend effect hadden op de hypotheekrente.
De rente op de internationale markten ging dan ook verder omlaag in 2019. Ondanks het grote aantal geldverstrekkers op de Nederlandse hypotheekmarkt leek het wel of ze in het eerste deel van het jaar gezamenlijk afgesproken hadden om de hypotheekrente niet te veel te laten dalen. Tot de zomer namen de winstmarges dan ook fors toe. Na de zomer ontstond er wel een concurrentiestrijd en uiteindelijk daalden vooral de rentes voor de lange rentevaste periodes met 0,65% à 0,9%. En dat had aan het begin van het jaar eigenlijk niemand zien aankomen.
Rentemiddeling is een laagdrempelige manier om bij je eigen geldverstrekker tussentijds naar een lagere rente te gaan. De boete voor vervroegde aflossing hoef je namelijk niet in één keer te betalen, maar wordt verrekend in een renteopslag in je nieuwe rente. De AFM voerde in juli nieuwe regels door voor geldverstrekkers, waardoor geldverstrekkers geen extra renteopslag meer in rekening mochten brengen bij rentemiddeling. Vervolgens stopten meerdere geldverstrekkers met het aanbieden van rentemiddeling. Rentemiddeling is nu nog slechts mogelijk bij ongeveer 1 op de 3 geldverstrekkers. Kortom: hoewel de voorwaarden waaronder je rentemiddeling kunt toepassen in 2019 zijn verbeterd, is het aantal geldverstrekkers waar je dit kunt doen fors beperkt.
Vorig jaar werd er onder grote druk van de toezichthouders AFM en DNB een campagne opgezet om consumenten bewust te maken van de risico’s van een aflossingsvrije hypotheek. Want is een aflossingsvrije hypotheek op termijn nog wel betaalbaar met een lager pensioeninkomen, als de hypotheekrenteaftrek is afgelopen of de hypotheekrente stijgt? Het is heel goed om in een vroegtijdig stadium te bekijken hoe het met de toekomstige betaalbaarheid van jouw aflossingsvrije hypotheek zit. Veel mensen komen er dan gelukkig achter dat het met die betaalbaarheid wel goed zit. Omdat ze bijvoorbeeld een belangrijk deel van de hypotheek wel afgelost hebben, waardoor de resterende rentelasten van de aflossingsvrije hypotheek prima te dragen zijn. Of omdat ze de rente lang vastgezet hebben en de rentelasten, ondanks het wegvallen van de aftrekbaarheid en het lagere pensioeninkomen, prima te betalen zijn. Zou je in een huurwoning wonen, dan zou je tenslotte ook woonlasten hebben en die liggen vaak een stuk hoger dan de resterende hypotheeklasten van de koopwoning. Dit inzicht geeft een gerust gevoel.
En als uit de analyse blijkt dat de betaalbaarheid wel eens in het gedrang kan komen, dan heb je nu vaak nog de mogelijkheid om actie te ondernemen. Bijvoorbeeld door een stukje extra af te lossen, maar misschien heb je ook wel plannen om kleiner en goedkoper te gaan wonen. Naast de campagne aflossingsblij die vanuit de toezichthouders met name gericht is op extra aflossen, zien we eigenlijk ook steeds vaker de tegenovergestelde behoefte. Ouderen die veel geld in hun woning hebben zitten en dit geld liever zouden willen gebruiken voor andere zaken. Bijvoorbeeld een verbouwing om hun woning beter geschikt te maken voor hun leeftijd of gewoon extra geld in handen te hebben of de (klein-)kinderen te helpen. Gelukkig komen er steeds meer geldverstrekkers die mogelijkheden bieden om het geld uit de stenen weer vrij beschikbaar te krijgen. Dankzij aflossingsvrije hypotheken en overwaarde hypotheken.
Bij het vorige punt schreven we al dat er meer mogelijkheden komen voor ouderen, maar ook voor andere specifieke groepen zien we dat het acceptatiebeleid van geldverstrekkers steeds meer mogelijkheden biedt. Bijvoorbeeld voor flexwerkers, zzp’ers en ondernemers. Door ontwikkelingen als Handig, Perspectiefverklaring en de Arbeidsmarktscan komen steeds meer flexwerkers in aanmerking voor een hypotheek. En terecht, want een deel van deze groeiende groep heeft misschien wel meer zekerheid op een inkomen in de toekomst dan de traditionele medewerker in loondienst.
Ook bij het bepalen van het inkomen van zzp’ers en ondernemers heeft een professionaliseringslag plaatsgevonden. Het inkomen wordt steeds vaker niet meer vastgesteld door de geldverstrekker zelf maar door gespecialiseerde bureaus. Geldverstrekkers nemen dit inkomen als uitgangspunt en er is meer maatwerk mogelijk. Bij steeds meer geldverstrekkers kun je ook terecht als je korter dan drie jaar als zzp’er of ondernemer actief bent.
Een aantal jaar geleden waren het de nieuwkomers die als positieve voorwaarde invoerden dat de renteopslag automatisch daalde als je (extra) afloste op je hypotheek zonder NHG. Steeds meer geldverstrekkers hebben deze voorwaarde inmiddels doorgevoerd. Belangrijkste achterblijvers waren de grootbanken. Begin december heeft Rabobank deze voorwaarde echter ook ingevoerd. Hopelijk hebben ook de andere grootbanken dit als goede voornemen voor 2020 op de rol staan.
Bij het aanvragen van een hypotheek moet je veel gegevens aanleveren. Dat kan op de ouderwetse manier door het verzamelen van heel veel documenten. Maar de meeste gegevens staan in allerlei digitale databases opgeslagen. Er zijn steeds meer partijen die het mogelijk maken om deze gegevens bij de verschillende instanties digitaal op te halen. Maar het zou nog mooier zijn als de overheid als goede voornemen heeft om dit te faciliteren aan haar burgers.
Begin dit jaar vierde NHG haar 25-jarig bestaan. In die kwart eeuw hebben 2,25 miljoen woningeigenaren een hypotheek met NHG afgesloten. Het mooie is dat NHG meer is dan alleen het instituut dat voor een vangnet zorgt bij onvoorziene gebeurtenissen en een lage(-re) rente. NHG neemt in 2019 en de afgelopen jaren een belangrijke voortrekkersrol om voor bepaalde doelgroepen een hypotheek mogelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde flexwerkers, zzp’ers, ondernemers en senioren. NHG doet dat in samenspraak met geldverstrekkers en hypotheekadviseurs. Met een steeds veranderende woning- en hypotheekmarkt is het fijn om te weten dat NHG hier steeds flexibel op in probeert te springen.
