In het jaar zijn er altijd twee pieken waarin er meer relaties worden verbroken. De eerste is aan het begin van het nieuwe jaar (als de Kerst net achter de rug is) en de tweede is na de zomervakantie. Op een vakantie blijken de onderlinge frustraties vaak duidelijker dan in de normale thuissituatie en blijkt dat ‘het proberen’ geen succes heeft opgeleverd.
Opvallend is overigens dat het aantal echtscheidingen al enkele jaren achter elkaar daalt. Dat hoeft overigens niet te betekenen dat ook het aantal beëindigde relaties daalt, omdat mensen ook steeds vaker kiezen voor samenwonen in plaats van trouwen; alleen zijn daar geen CBS cijfers over beschikbaar.
Uit elkaar gaan heeft naast de emotionele kant ook een zakelijke kant. Als er een kind of kinderen zijn, dan is het belangrijk om goede afspraken te maken. Bij wie gaat het kind of kinderen wonen of wordt er gekozen voor co-ouderschap?
Hopelijk kun je zelf of samen met een scheidingsmediator goede afspraken maken. Denk bijvoorbeeld aan zaken als de afspraken rond het kind/kinderen, alimentatie (kind en of partner), pensioenverdeling en verdeling van de spullen. En het grootste van die ‘spullen’ is dan vaak de woning.
Ben je samen eigenaar van de woning dan zijn er bij een scheiding meestal twee opties:
1. Verkoop van de woning
Kun of wil jij of je voormalig partner niet in de woning blijven wonen, dan moet de woning verkocht worden. Dankzij de gestegen huizenprijzen in de afgelopen jaren zal er meestal sprake zijn van overwaarde. Dat wil zeggen, de woning levert meer op dan dat er nog aan hypotheek resteert. Maar in een enkel geval is er sprake van een tegenvallende verkoopprijs, waardoor er na aflossing van de hypotheek een restschuld overblijft.
Zowel in het geval van overwaarde als bij een restschuld krijgt elk in de helft van die overwaarde respectievelijk restschuld. Bij een restschuld maak je afspraken met de geldverstrekker over het terugbetalen van de restschuld. Is er sprake van een hypotheek met NHG, dan bestaat de mogelijkheid dat (een deel van) de restschuld wordt kwijtgescholden of dat de hypotheek aangepast wordt, zodat toch één van beide in de woning kan blijven wonen.
In de meeste gevallen is er echter sprake van overwaarde en dan moet je rekening houden met de bijleenregeling en de fiscale regels rond de eigen woningschuld. Om te beginnen de bijleenregeling. Koop je binnen drie jaar een nieuwe woning, dan moet je deze overwaarde gebruiken om de hypotheek op de nieuwe woning te verlagen. Doe je dat niet, dan is over dit deel de hypotheekrente niet aftrekbaar. Verder moet je er rekening mee houden dat je al enkele jaren hypotheekrenteaftrek hebt gehad. Bij de nieuwe hypotheek wordt daar rekening mee gehouden. Het is aan te raden om naar een financieel adviseur te gaan om te laten berekenen hoeveel je maximaal aan hypotheek kunt krijgen. Als namelijk rekening wordt gehouden met je bestaande hypotheek, dan kan dat wel eens lager uitvallen dan de vereenvoudigde berekeningen op websites, die met name geschikt zijn voor starters.
2. Uitkopen van de ander
Als jij of je partner in de woning blijft wonen, dan dient de woning en hypotheek op naam gezet te worden van die persoon. Dat kan niet zomaar. De hypotheek is namelijk oorspronkelijk verstrekt op twee personen en twee inkomens. Voor degene die de woning verlaat, moet ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid worden verleend door de geldverstrekker. Een geldverstrekker zal daar alleen mee akkoord gaan als het inkomen van de achterblijvende partner voldoende is om de hypotheek alleen te dragen.
Maar met alleen ontslag hoofdelijke aansprakelijkheid ben je er meestal niet. Een complicerende factor is tegenwoordig vaak de overwaarde in de woning. De partner die de woning verlaat heeft recht op de helft van die overwaarde. Soms lukt het de achterblijvende partner om die helft van de overwaarde te betalen uit andere financiële middelen en/of door meer spullen toe te bedelen aan de vertrekkende partner. Maar vaak moet dit gefinancierd worden door de hypotheek te verhogen. De achterblijvende partner moet dan niet alleen de al bestaande hypotheek in zijn eentje kunnen betalen, maar ook de verhoging. Juist door de sterk gestegen overwaardes is dit regelmatig een grote uitdaging.
Is er sprake van partneralimentatie, dan houdt de geldverstrekker daar rekening mee bij het bepalen van het inkomen. Dat betekent dat als de achterblijvende partner partneralimentatie ontvangt de geldverstrekker rekening houdt met de ontvangen alimentatie. Houd er daarbij wel rekening mee dat dit alleen geldt voor de periode dat die alimentatie loopt. Betaalt de achterblijvende partner alimentatie, dan drukt dit zijn maximale hypotheekmogelijkheden.
Dat kan betekenen dat er alsnog niks anders op zit dan de woning te verkopen. Maar soms kan een scheidingsmediator of financieel adviseur helpen om een oplossing te vinden in het totaalpakket waardoor verkoop van de woning voorkomen kan worden. Bijvoorbeeld doordat de geldverstrekker en/of NHG een oplossing biedt of doordat een oplossing buiten de hypotheek gevonden wordt.
Voor degene die de woning verlaat is er ook een uitdaging en in het geval van verkoop zijn dat er dus twee. Hoewel je een zak geld overhoudt ter grootte van de helft van de overwaarde, is het in de huidige woningmarkt lastig om een andere betaalbare huur- of koopwoning terug te vinden. We zien in de praktijk ook regelmatig dat na een relatiebreuk er weer tijdelijk onderdak wordt gezocht bij de ouders.
Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste (rente)nieuws.
