Ook afgelopen week gingen de gemiddelde hypotheekrentes weer met ruim 15 basispunten omhoog en ook de komende week zal de trend stijgend zijn. Hopelijk zal de stijging minder hoog zijn dan de afgelopen weken. Het lijkt erop dat de stijging van de hypotheekrentes op dit moment iets sneller gaat dan die van de marktrentes.
Sinds het dieptepunt van de hypotheekrentes in 2021 zijn de gemiddelde hypotheekrentes van 10, 20 en 30 jaar vast met ruim 1,5% gestegen. Dit geldt zowel voor de rentes met als zonder NHG. De meest populaire rentevaste periode 20 jaar vast steeg iets meer, namelijk 1,6% zonder NHG en 1,66% met NHG. Alleen de gemiddelde 5 jaar vaste hypotheekrente steeg iets minder met ongeveer 1,35%.
De stijging van de gemiddelde hypotheekrentes is voor de verschillende rentevaste periodes ongeveer gelijk. De verschillen tussen de rentevaste periodes is dan ook weinig veranderd. Toch zien we wel een verschuiving in de aangevraagde rentevaste periodes in de eerste vier maanden van dit jaar. Consumenten kiezen eerder voor een rentevaste periode van 10 jaar vast in plaats van voor 20 of 30 jaar vast.
20 jaar vast is nog steeds de meest aangevraagde rentevaste periode, maar het aandeel daalde van boven de 50% naar 46,5% in april. Ook 30 jaar vast werd minder aangevraagd en daalde van ruim 19% in januari naar iets meer dan 14% in april. Het aandeel van 10 jaar vast groeide van ruim 18% in januari naar iets boven de 26% in april.
Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste (rente)nieuws.
Als elke week de hypotheekrentes met 10 procentpunten of meer omhooggaan, dan lijkt het bijna geen nieuws meer. Maar 2022 is toch echt een zeer uitzonderlijk jaar, waarin we nu al 15 weken te maken hebben met hypotheekrenteverhogingen. Begon januari nog voorzichtig met de stijging van de gemiddelde hypotheekrentes van slechts een paar procentpunten; sinds februari zijn de wekelijkse verhogingen in een versnelling gegaan. Onderstaande afbeelding laat de wekelijkse opbouw zien van de gemiddelde 10 en 20 jaar vaste hypotheekrentes met NHG.
In onze wekelijkse rentegrafiek op de volgende pagina kun je zien hoe de gemiddelde hypotheekrentes van een nagenoeg vlakke lijn in 2021, sinds begin dit jaar omhoog geschoten zijn. En de grote vraag is “waar eindigt dit?”, waar we helaas het antwoord niet op hebben. Het lijkt er in ieder geval niet op dat we van de Europese Centrale Bank (ECB) veel moeten verwachten. De ECB gaf vorige week aan dat ze zoals al eerder gepland het opkoopprogramma gaat stoppen, maar dat gaat in stapjes. In april koopt de ECB nog voor € 30 miljard aan obligaties op en in mei € 20 miljard. Waarschijnlijk eindigt het programma ergens in juni of juli. Waarschijnlijk volgt pas later dit jaar een eerste renteverhoging. Maar dat weerhoudt beleggers er niet van om nu al steeds hogere rentes te vragen. Zij willen een hogere rente om gecompenseerd te worden voor de hoge inflatie. Het probleem voor de ECB is dat zij met haar beleid weinig invloed lijkt te kunnen oefenen op de huidige hoge inflatie, die vooral gedreven wordt door hoge energieprijzen en geopolitieke ontwikkelingen.
We krijgen veel vragen van bestaande huis- en hypotheekbezitters wat te doen nu de hypotheekrente maar blijft oplopen. Daar is helaas geen eenduidig antwoord op te geven. Want vanuit financieel oogpunt kunnen wij niet met zekerheid zeggen of het nu verstandig is om je rentecontract open te breken. Want ook wij weten niet waar de hypotheekrente eind deze week staat, laat staan over een maand, een jaar of nog verder in de tijd.
Maar wie nu duidelijkheid wil hebben over zijn hypotheeklasten voor de komende 10, 20 jaar of nog langer, heeft de mogelijkheid om zijn rentecontract open te breken en de rente vast te zetten. Dat kan door de hypotheek over te sluiten. Je moet dan vaak een boete betalen wegens vervroegde aflossing; al is die boete als gevolg van de gestegen rente nu wel een stuk lager dan enkele maanden geleden. Over het algemeen geldt hoe langer je huidige resterende rentevaste periode, hoe hoger de boete. Pas achteraf kun je zien hoe de hypotheekrente zich verder ontwikkeld en of het financieel gezien verstandig was om nu over te sluiten of dat je toch beter had kunnen wachten.
Een andere mogelijkheid dan oversluiten is rentemiddeling. Je kiest er dan nu voor om de rente voor een nieuwe langere periode vast te zetten. De rente wordt dan herberekend. Bovenop de nu geldende rente komt dan een renteopslag die gebaseerd is op je huidige contractrente. Rentemiddeling is daarmee een eenvoudige manier om voor een langere periode zekerheid te krijgen, zonder dat je hoge kosten moet maken wegens het openbreken van je rentecontract. Helaas kan rentemiddeling slechts bij een beperkt aantal geldverstrekkers. Bovendien kun je bij met name een aantal banken niet kiezen voor een lange nieuwe rentevaste periode van bijvoorbeeld 20 jaar.
Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste (rente)nieuws.
Niet eerder in deze eeuw gingen de hypotheekrentes in zo’n korte periode zo hard omhoog. In een half jaar tijd is de hypotheekrente met 1,22% gestegen, van 1,00% in september 2021 naar 2,22% in april 2022 en het einde lijkt nog niet in zicht. Daarmee overtreft het de stijging tijdens de eurocrisis toen steeg in een korte periode, tussen oktober 2010 en april 2011, de hypotheekrente met meer dan 1,13 omhoog ging.
Alleen over een langere periode gezien hebben we deze eeuw eerder te maken gehad met een grotere hypotheekrentestijging van 194 procentpunten in de periode september 2005 tot en met juli 2008, namelijk van 3,79% naar 5,73%.
Maar de huidige stijging springt er sowieso uit als we kijken naar de relatieve stijging. Want de huidige stijging is maar liefst 122%, wat neerkomt op meer dan een verdubbeling van het laagterecord uit oktober vorig jaar. Terwijl de stijging in de jaren 2005-2008 ‘beperkt’ bleef tot iets boven de 50%.
Wie een aflossingsvrije hypotheek afsluit of de rentevaste periode verlengd, merkt het meest direct in zijn portemonnee de gevolgen van de hogere hypotheekrente. Bij een aflossingsvrije hypotheek betaal je alleen rente en geen aflossing en als de hypotheekrente ruim 120% hoger uitvalt, dan betaal je ook 120% meer aan bruto hypotheeklast ten opzichte van de laagste rente uit oktober vorig jaar. Een aflossingsvrije hypotheek afsluiten is in een korte periode dus een behoorlijk stuk duurder geworden.
De meeste mensen met een bestaande hypotheek merken er overigens niks van, omdat ze op dit moment de rente voor een bepaalde periode vast hebben staan. Voor wie het wel speelt, is voor degene die aan het einde van hun rentevaste periode zitten of overwegen of ze hun hypotheek willen oversluiten. Zij worden nu geconfronteerd met een hogere rente dan in oktober, maar omdat zij zelf vaak al een hogere lopende hypotheekrente hebben, gaan ze er qua maandlasten nog wel op vooruit. Alleen minder dan dat ze wellicht enkele maanden geleden dachten.
De effecten van de hogere hypotheekrente op de maandlasten van een annuïteitenhypotheek zijn kleiner dan bij een aflossingsvrije hypotheek. Dat komt omdat de hypotheeklasten bij een annuïteitenhypotheek niet alleen uit rente bestaat maar juist ook voor een groot deel uit aflossing. Bovendien wordt het aflossingsbedrag ook nog eens iets kleiner gemaakt bij een hogere rente. Dat is overigens wel iets om rekening mee te houden. Bij een hogere rente betaal je dus iets hogere bruto maandlasten, maar je lost ook minder af in bijvoorbeeld de komende tien jaar, dan bij een lagere hypotheekrente.
Bijna alle geldverstrekkers verhoogden afgelopen week hun hypotheekrentes. En weer waren het geen kleine verhogingen. De verschillende gemiddelde hypotheekrentes voor verschillende rentevaste periodes gingen met tussen de 12 en 15 procentpunt omhoog. Voorlopig is er ook nog geen zicht op het einde van de stijging van de hypotheekrentes. Zij volgen eigenlijk gewoon de marktrentes en die stijgen nog steeds door. Belangrijke reden is de hoge inflatie.
Wat is de relatie tussen inflatie en rente?
Stel een belegger heeft € 100,- en hij kan daar op dit moment 100 broden voor kopen; een brood kost dus € 1,-. In plaats van nu broden te kopen, kiest hij ervoor om die € 100,- uit te zetten voor een jaar als hypotheekgeld en hij krijgt daar een rente voor van 2%.
Na een jaar krijgt hij dus € 102,- terug van degene aan wie hij geld heeft geleend voor een hypotheek. Maar stel dat de inflatie blijft zo hoog blijft als de afgelopen maand, bijna 10%, dan kan hij met die € 102,- net niet 93 broden kopen; want het brood kost dan € 1,10. In een normale situatie wil een belegger naast de normale rentevergoeding dus ook gecompenseerd worden voor inflatie en zou hij een rente vragen van 12%. Als de inflatie dus zo hoog blijft, zal de marktrente en vervolgens ook de hypotheekrente nog verder stijgen.
Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste (rente)nieuws.
De inflatie in Nederland is in maart uitgekomen op 11,9% volgens de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex. Een forse stijging ten opzichte van februari, toen de inflatie met 7,3% ook al hoog was. De hoge inflatie zorgt voor stijgende marktrentes, omdat beleggers gecompenseerd willen worden voor inflatie. Dat betekent ook dat geldverstrekkers hogere inkoopkosten hebben, de hypotheekrentes gingen daardoor afgelopen week voor de dertiende week op rij omhoog.
Nagenoeg alle geldverstrekkers verhoogden afgelopen week de hypotheekrentes. Uitzondering waren de grootbanken: Rabobank, ABN Amro bank en ING Bank. Die verhoogden afgelopen week niet. Maar laten we meteen ook de illusie wegnemen dat dit een opmaat is voor het einde van de hypotheekrenteverhogingen. Wij verwachten dat alle de drie de grootbanken deze week alsnog gaan verhogen en de uitgestelde verhoging van vorige week daarbij meteen inhalen. Van in ieder geval Rabobank zien we daar vandaag al de hypotheekrentewijziging van voorbijkomen.
Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste (rente)nieuws.